Açıq mənbə proqramı (OSS) mənbə kodunun ictimaiyyət tərəfindən görünə və dəyişdirilə bilən və ya başqa şəkildə açıq olduğu proqramdır. Mənbə kodu ictimaiyyət tərəfindən görülə bilməyən və dəyişdirilə bilməyəndə, o, qapalı və ya mülkiyyət kodu hesab olunur.
Mənbə kodu, istifadəçilərin adətən baxmadığı proqram təminatının pərdəarxası proqramlaşdırma hissəsidir. Mənbə kodu proqram təminatının necə işləməsi və proqram təminatının bütün müxtəlif xüsusiyyətlərinin necə işləməsi ilə bağlı təlimatları təqdim edir.
İstifadəçilər OSS-dən Necə Faydalanır
OSS proqramçılara koddakı səhvləri tapmaq və düzəltmək (baq düzəlişləri), yeni texnologiya ilə işləmək üçün proqramı yeniləmək və yeni funksiyalar yaratmaqla proqram təminatının təkmilləşdirilməsi üzərində əməkdaşlıq etməyə imkan verir. Açıq mənbə layihələrinin qrup əməkdaşlıq yanaşması proqram istifadəçilərinə fayda verir, çünki səhvlər daha tez düzəldilir, yeni funksiyalar əlavə edilir və daha tez-tez buraxılır, proqram kodda səhvləri axtarmaq üçün daha çox proqramçı ilə daha sabitdir və təhlükəsizlik yeniləmələri daha sürətli həyata keçirilir. bir çox özəl proqram proqramlarından daha çox.
Ümumi İctimai Lisenziya
Əksər OSS GNU Ümumi İctimai Lisenziyasının (GNU GPL və ya GPL) bəzi versiyalarından və ya variasiyasından istifadə edir. İctimai sahədə olan bir fotoşəkilə bənzər bir GPL düşünməyin ən sadə yolu. GPL və ictimai domen hər kəsə nəyi lazım olsa dəyişdirmək, yeniləmək və yenidən istifadə etmək imkanı verir. GPL proqramçılara və istifadəçilərə mənbə koduna daxil olmaq və dəyişdirmək icazəsi verir, ictimai domen isə istifadəçilərə fotoşəkildən istifadə etmək və uyğunlaşdırmaq icazəsi verir. GNU GPL-in GNU hissəsi açıq mənbə texnologiyasında əhəmiyyətli bir layihə olan və olmaqda davam edən pulsuz/açıq əməliyyat sistemi olan GNU əməliyyat sistemi üçün yaradılmış lisenziyaya aiddir. GPL ilə ictimai sahə arasındakı əsas fərq GPL-in bir məhdudiyyətindən irəli gəlir; GPL kodunu dəyişdirməklə edilən hər şey açıq qalmalıdır. Beləliklə, siz GPL proqramına dəyişiklik edib onu sata bilməzsiniz.
İstifadəçilər üçün başqa bir bonus OSS-nin ümumiyyətlə pulsuz olmasıdır, lakin bəzi proqram proqramları üçün texniki dəstək kimi əlavələr üçün xərc ola bilər.
Açıq Mənbə haradan gəldi?
Əməkdaş proqram kodlaşdırması konsepsiyasının kökləri 1950-1960-cı illərin akademiyasında olsa da, 1970-1980-ci illərdə hüquqi mübahisələr kimi məsələlər proqram kodlaşdırması üçün bu açıq əməkdaşlıq yanaşmasının zəifləməsinə səbəb oldu. Riçard Stallman 1985-ci ildə Azad Proqram Təminatı Fondunu (FSF) qurana qədər özəl proqram təminatı proqram bazarını ələ keçirərək açıq və ya pulsuz proqram təminatını yenidən ön plana çıxardı. Azad proqram təminatı anlayışı dəyəri deyil, azadlığı nəzərdə tutur. Azad proqram təminatının arxasında duran ictimai hərəkat müdafiə edir ki, proqram istifadəçiləri öz ehtiyaclarını ödəmək üçün mənbə kodu görmək, dəyişmək, yeniləmək, düzəltmək və əlavə etmək və onu yaymaq və ya başqaları ilə sərbəst paylaşmaq azadlığına malik olmalıdırlar.
FSF GNU Layihəsi ilə azad və açıq mənbə proqram təminatı hərəkatında formalaşdırıcı rol oynamışdır. GNU pulsuz əməliyyat sistemidir (cihaz və ya kompüterə necə işləməyi öyrədən proqramlar və alətlər toplusu), adətən bir sıra alətlər, kitabxanalar və proqramlar dəsti ilə birlikdə buraxılır və onlar birlikdə versiya və ya paylama kimi istinad edilə bilər. GNU, kompüter və ya cihazın müxtəlif resurslarını, o cümlədən proqram təminatı və aparat arasında irəli-geri əlaqəni idarə edən kernel adlı proqramla birləşdirilmişdir. GNU ilə qoşalaşmış ən çox yayılmış ləpə ilk olaraq Linus Torvalds tərəfindən yaradılmış Linux nüvəsidir. Bu əməliyyat sistemi və nüvənin cütləşməsi texniki olaraq GNU/Linux əməliyyat sistemi adlanır, baxmayaraq ki, o, çox vaxt sadəcə Linux kimi adlandırılır.
Müxtəlif səbəblərə görə, o cümlədən bazarda "azad proqram təminatı" termininin həqiqətən nə demək olduğu ilə bağlı çaşqınlıq səbəbindən, alternativ "açıq mənbə" termini ictimai əməkdaşlıq yanaşmasından istifadə etməklə yaradılmış və saxlanılan proqram təminatı üçün üstünlük verilən terminə çevrilmişdir.“Açıq mənbə” termini 1998-ci ilin fevralında texnologiya naşiri Tim O'Reillinin ev sahibliyi etdiyi texnologiya düşüncə liderlərinin xüsusi sammitində rəsmi olaraq qəbul edilmişdir. Həmin ayın sonunda Açıq Mənbə Təşəbbüsü (OSI) Erik Raymond və Bruce Perens tərəfindən OSS-ni təşviq etməyə həsr olunmuş qeyri-kommersiya təşkilatı kimi təsis edildi.
FSF istifadəçilərin mənbə kodundan istifadə ilə bağlı azadlıqlarını və hüquqlarını dəstəkləməyə həsr olunmuş vəkillik və fəal qrup kimi davam edir. Bununla belə, texnologiya sənayesinin əksəriyyəti mənbə koduna ictimai giriş imkanı verən layihələr və proqram proqramları üçün "açıq mənbə" terminindən istifadə edir.
Açıq Mənbəli Proqram Gündəlik Həyatın Bir Parçasıdır
Açıq mənbə layihələri gündəlik həyatımızın bir hissəsidir. Siz bu məqaləni mobil telefonunuzda və ya planşetinizdə oxuyursunuz və əgər belədirsə, yəqin ki, hazırda açıq mənbə texnologiyasından istifadə edirsiniz. Həm iPhone, həm də Android üçün əməliyyat sistemləri əvvəlcə açıq mənbə proqramlarından, layihələrdən və proqramlardan tikinti bloklarından istifadə etməklə yaradılmışdır.
Əgər siz bu məqaləni laptopunuzda və ya iş masanızda oxuyursunuzsa, veb brauzer kimi Chrome və ya Firefox-dan istifadə edirsiniz? Mozilla Firefox açıq mənbəli veb brauzerdir. Google Chrome, Chromium adlı açıq mənbəli brauzer layihəsinin dəyişdirilmiş versiyasıdır - Chromium, yeniləmə və əlavə inkişafda fəal rol oynamağa davam edən Google tərtibatçıları tərəfindən işə salınsa da, Google proqramlaşdırma və funksiyalar əlavə etdi (bunlardan bəziləri açıq deyil) mənbə) Google Chrome brauzerini inkişaf etdirmək üçün bu əsas proqram təminatına daxil edin.
İnternet Açıq Mənbə Texnologiyası ilə qurulub
Əslində bildiyimiz kimi internet OSS olmadan mövcud olmazdı. Ümumdünya şəbəkəsinin qurulmasına kömək edən texnologiya qabaqcılları müasir internetimizi yaratmaq üçün Linux əməliyyat sistemi və Apache veb serverləri kimi açıq mənbə texnologiyasından istifadə etdilər. Apache veb serverləri müəyyən veb səhifə üçün sorğunu (məsələn, ziyarət etmək istədiyiniz vebsaytın linkinə klikləsəniz) sizi tapıb həmin veb səhifəyə aparan OSS proqramlarıdır. Apache veb serverləri açıq mənbədir və onlar tərtibatçı könüllüləri və Apache Software Foundation adlı qeyri-kommersiya təşkilatının üzvləri tərəfindən saxlanılır.
Açıq mənbə texnologiyamızı və gündəlik həyatımızı çox vaxt fərqinə varmadığımız şəkildə yenidən yaradır və formalaşdırır. Açıq mənbəli layihələrə töhfə verən qlobal proqramçılar birliyi OSS anlayışını genişləndirməyə və onun cəmiyyətimizə gətirdiyi dəyərə əlavə etməyə davam edir.
